Światowa pandemia COVID-19 odcisnęła ogromne piętno na życiu każdego z nas, bez względu na wiek. Nie ulega wątpliwości, że przyszło się nam mierzyć z całkowicie inną rzeczywistością, niż ta znana nam dotychczas.
Grupą, która w szczególny sposób odczuwa skutki wielomiesięcznej izolacji z pewnością są najmłodsi. To właśnie dziecięcy świat, do tej pory bezpieczny i ułożony w znanym i sprawdzonym schemacie, właściwie z dnia na dzień został wywrócony do góry nogami. Zastanówmy się zatem jak pandemia wpływa na zdrowie psychiczne dzieci i co my, dorośli możemy zrobić, aby uchronić najmłodszych przed jej negatywnymi skutkami.
Jak zmieniło się życie najmłodszych po ogłoszeniu pandemii?
Za sprawą światowej pandemii i koniecznością wprowadzenia nadzwyczajnych obostrzeń sanitarnych, wiele obszarów codziennego życia dzieci zostało przeniesionych do rzeczywistości wirtualnej. Lekcje przeprowadzane są online, a zajęcia pozalekcyjne w większości są odwołane. Zniknęła zatem możliwość bezpośredniego kontaktu z rówieśnikami. Pamiętajmy, że budowanie wzajemnych relacji wśród najmłodszych jest niezbędne do poprawnego rozwoju emocjonalnego. Oprócz braku kontaktu z rówieśnikami dzieci muszą mierzyć się także z innymi trudnościami związanymi z obecną sytuacją. Przede wszystkim narażone są na dużo większy stres, niż w normalnych warunkach. Po pierwsze niepokój budzi brak poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, wynikający z wciąż zmieniających się zasad. Dotyka to w szczególności dzieci w klasach I-III. Kilkukrotnie było już tak, że dzieci mogły wrócić do szkół, a ich nadzieja, że wszystko wróci do normy została rozbudzona. Niestety w krótkim czasie okazywało się, że znowu szkoły muszą być zamknięte, a nauka ponownie będzie przebiegać zdalnie. Wszystko to ma ogromny wpływ na psychikę najmłodszych. Lęk, brak poczucia bezpieczeństwa, nierozumienie obecnej sytuacji, dezorientacja – to wszystko prowadzić może do poważnych zaburzeń, takich jak stany lękowe, stany lękowo-depresyjne, depresja, a nawet myśli samobójcze.
Reakcje dzieci na stres w zależności od wieku
Oczywisty jest fakt, że każde dziecko jest inne, a ich reakcje na stres różnią się od siebie. Jednak ze względu na etap rozwoju, w jakim obecnie dziecko się znajduje, możliwe jest określenie rodzaju doświadczeń związanych ze stresem wywołanym pandemią. U dzieci w wieku przedszkolnym (3-6 lat), długotrwałe napięcie może powodować regresję rozwojową, czyli cofnięcie się do zachowań, z których wyrosły, np. problemy z korzystaniem z toalety. Ważne, aby w takich przypadkach stanowić wsparcie dla najmłodszych i w żadnym wypadku ich nie karać oraz nie wywoływać poczucia wstydu. Dzieci w wieku szkolnym (7-10) są bardziej świadome swoich emocji i łatwiej je komunikują. Mogą jednak przejawiać większe niż do tej pory problemy z koncentracją i pamięcią.
W tych trudnych chwilach rola nas – dorosłych ma ogromne znaczenie. To właśnie my powinniśmy stanowić wsparcie dla najmłodszych. Pamiętaj, że największy lęk budzi to, co nieznane, dlatego warto rozmawiać z dzieckiem tak, aby mogło ono na swój sposób zrozumieć obecną sytuację, co pomoże zredukować stres. Wiele rzeczy możesz przepracować z dzieckiem samodzielnie, jednak istnieją sytuacje, gdzie pomoc specjalisty w postaci psychologa lub psychiatry może okazać się niezbędna. Jeśli szukasz pomocy psychologicznej w Garwolinie sprawdź ofertę Prywatnego Centrum Pomocy Psychologicznej Synthesis Plus.